ŞİRKETLERDE SERMAYE KAYBI, BORCA BATIKLIK KONUSUNDA YAPILAN DÜZENLEME
Yılmaz ÖZEL
Yeminli Mali Müşavir
26 Aralık 2020 tarihli ve 31346 sayılı Resmi Gazetede “Türk Ticaret Kanununun 376 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” yayımlanmıştır. Tebliğ şirketlerde sermaye kaybı, borca batıklık konusunda değişiklikler içermektedir.
Yapılan değişiklik ile sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması durumu “zararın, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısına eşit veya bu tutardan çok ve üçte ikisinden az olmasıdır” diye açıklanmıştır. Şirket genel kurulu; zararın, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisine eşit veya bu tutardan çok olması durumunda sermaye azaltımı yapılmasına, sermayenin tamamlanmasına veya sermayenin artırılmasına yönelik karar verebilecektir.
Tebliğin ilgili hükümleri aşağıdadır.
“Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde genel kurul
MADDE 6- (1) Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması durumu zararın, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısına eşit veya bu tutardan çok ve üçte ikisinden az olmasıdır. Bu durumda yönetim organı, genel urula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar.
Tebliğin 7. Maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
(1)Zararın sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisine eşit veya bu tutardan çok olması halinde, toplantıya çağırılan genel kurul;
a)Kanunun 473 ila 475 inci maddelerine göre sermaye azaltımı yapılmasına,
b)Sermayenin tamamlanmasına,
c)Sermayenin artırılmasına,
karar verebilir.”
Sermaye Azaltımı Yöntemi
Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisi zarar sebebiyle karşılıksız kalan şirketin genel kurulu, kalan sermayeyle yetinmeye karar verdiği takdirde sermaye azaltımı Kanunun 473 ila 475 inci maddelerine göre yapılacaktır.
Bu Tebliğin 3 üncü maddesi ile aynı Tebliğin 8 inci maddesinde yapılan değişiklik uyarınca, Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisi zarar sebebiyle karşılıksız kalan şirketin genel kurulu sermaye azaltımı kararı alması durumunda, sermaye ve kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içerisinde korunması gerekir.
Sermaye Tamamlama Fonunun Kullanımı Yöntemi
Bu Tebliğin 4 üncü maddesi ile aynı Tebliğin 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına “Sermaye tamamlama fonu yalnızca zararların mahsup edilmesi suretiyle kullanılabilir” açıklaması eklenmiştir.
Böylece, sermaye tamamlama fonunun yalnızca zararların mahsup edilmesi suretiyle kullanılabileceği hususuna açıklık getirilmiştir.
Sermayenin Artırılması Yöntemi
Bu Tebliğin 5 inci maddesi ile aynı Tebliğin 10 uncu maddesi değiştirilmiştir. Buna göre;
a)Sermayenin zarar sonucu ortaya çıkan kayıp kadar azaltılması ile birlikte eş zamanlı olarak istenilen tutarda artırımına karar verilebilecektir. Sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı sermaye artırımında nakdi sermaye taahhüdü Kanunun 344 üncü ve 585 inci maddelerine uygun ödenir.” Bilindiği üzere, TTK’nun 344 maddesine “Nakden taahhüt edilen payların itibari değerlerinin en az yüzde yirmibeşi tescilden önce gerisi de şirketin tescilini izleyen yirmidört ay içinde ödenir. Payların çıkarma primlerinin tamamı tescilden önce ödenir. hükmü yer almaktadır.
b)Sermayenin zarar sonucu ortaya çıkan kayıp kadar azaltılmasına yoluna gidilmeden sermaye artırımına karar verilebilir. Bu şekilde yapılacak sermaye artırımında, tescil edilecek sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içerisinde korunmasını sağlayacak tutarın sermaye artırımının tescilinden önce ödenmesi zorunludur.
c)Aynı genel kurul toplantısında, bedelleri tamamen ödenmek suretiyle, (b) bendindeki koşul aranmaksızın, sermayenin istenilen düzeyde artırılmasına ve daha sonra azaltılmasına karar verilebilir. Bu şekilde gerçekleştirilecek işlemler sonucunda, tescil edilecek sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içinde korunması zorunludur.
Tebliğin geçici 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
01.01.2023 tarihine kadar, Kanunun 376 ncı maddesi kapsamında sermaye kaybı veya borca batık olma durumuna ilişkin yapılan hesaplamalarda, henüz ifa edilmemiş yabancı para cinsi yükümlülüklerden doğan kur farkı zararlarının tamamı ile 2020 ve 2021 yıllarında tahakkuk eden kiralamalardan kaynaklanan giderler, amortismanlar ve personel giderlerinin toplamının yarısı dikkate alınmayabilir. Bu tutarların belirlenmesinde mükerrerlik oluşmayacak şekilde hesaplama yapılır. Bu fıkra kapsamında yapılacak hesaplamalara ilişkin olarak 13 üncü madde uyarınca hazırlanan finansal tablolarda herhangi bir kayda yer verilmeyerek bu durum bilgi mahiyetinde dipnotlarda gösterilir.
Söz konusu tebliğ ektedir.