Şirketlerde Kur Korumalı Mevduat Uygulaması Düzenlemesi
Yılmaz ÖZEL
Yeminli Mali Müşavir
TBMM’de kabul edilen 7352 sayılı Kanun ile, döviz ve altın hesaplarını kur korumalı TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüştüren şirketlere Kurumlar Vergisi istisnası getirilmiştir. Bu istisnadan bilanço esasına tabi Gelir Vergisi Mükellefleri de yararlanacaktır. Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmesi beklenen düzenleme şunları kapsamaktadır:
A) 17 Şubat’a kadar TL’ye dönüştürülen dövizler nedeniyle yararlanılacak istisnalar
Şirketlerin, Kurumlar Vergisi istisnasından yararlanabilmesi için 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verileceği 17 Şubat 2022 tarihine kadar (bu tarih dahil) TL’ye çevirmeleri ve bu suretle elde edilen TL varlığı, açılan en az üç ay vadeli TL mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri gerekmektedir.
Bu durumda;
- 2021 yılı sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkları istisna edilmiştir.
31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verileceği 17 Şubat 2022 tarihine kadar (bu tarih dahil) kur korumalı TL mevduat ve katılma hesabına çeviren ve bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendiren şirketlerin, söz konusu yabancı paraların 2021 yılı dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının son 3 aya (1 Ekim – 31 Aralık 2021) isabet eden kısmı kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
2. 2022 kur farkı, faiz ve kâr payları, MB destek ödemeleri de istisna edilmiştir.
Şirketlerin 17 Şubat 2022 tarihine kadar (bu tarih dahil) TL’ye çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları (Örneğin, dönüşüm 17 Şubat tarihinde yapılmışsa 1 Ocak – 17 Şubat 2022 tarihleri arasına isabet eden pozitif kur farkları) ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde ettikleri faiz ve kâr payları ile Merkez Bankası tarafından yapılacak destek ödemeleri (diğer kazançlar) de kurumlar vergisinden istisna bulunuyor.
B) Dövizler 17 Şubat’tan sonra, 31.12.2022 tarihine kadar TL’ye dönüştürülse de istisnadan yararlanılabiliyor
Şirketler, 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 17 Şubat’tan sonra kur korumalı TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürmeleri halinde de, Kurumlar Vergisi istisnasından faydalanabiliyorlar.
Şirketlerin 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden TL’ye çevirmeleri ve bu suretle elde edilen TL varlığı en az üç ay vadeli kur korumalı TL mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda oluşan kur farkı kazançlarının, geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle TL’ye çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile Merkez Bankası tarafından yapılacak destek ödemeleri (diğer kazançlar) Kurumlar Vergisinden istisna bulunuyor.
C) İstisna, TL’ye dönüştürülen altın hesapları için de geçerlidir.
Şirketlerin 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini 2022 yılı sonuna kadar TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde dönüşüm fiyatı üzerinden TL’ye çevirmeleri ve bu suretle elde edilen TL varlığı en az üç ay vadeli TL mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda altın hesabının,
-Türk Lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançları,
-Dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile Merkez Bankası tarafından yapılacak destek ödemeleri (diğer kazançlar)
Kurumlar Vergisinden istisna edilmiştir.
D) Dönüşüm nedeniyle oluşan kur ve altın alım satım zararları gider yazılabilecek
Söz konusu düzenleme kapsamında öngörülen süre ve şekilde dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden TL mevduat ve katılma hesaplarına çevrilen yabancı paralar ile altın hesaplarına ilişkin olarak bu istisnayla sınırlı olmak üzere oluşan kur zararları ve altın alım satımına ilişkin zararlar, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.
E) Vadenin süresinden önce bozulması
Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumunda bu madde kapsamında istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunacaktır.