201811.14
0

İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi

Yılmaz ÖZEL

YMM, Sorumlu Denetçi


İhracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin “İhracat Genelgesi” 06.11.2018 tarihinde yayınlanmıştır.

Bilindiği üzere, 04 Eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ ile 6 ay süreyle geçerli olmak üzere, ihracat bedellerinin  fiili ihraç tarihinden itibaren en çok 180 gün içinde yurda getirilmesi ve bu bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılması zorunlu kılınmıştır.

Buna Göre;

İhracat bedellerinin yurda getirilmesi

  • Tebliğin yürürlüğe girdiği (04 Eylül 2018) tarihten itibaren Tebliğ’in yürürlük süresi boyunca fiili ihracatı gerçekleştirilen işlemlere ilişkin ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. 180 gün azami süre olup bedellerin ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin yurda getirilmesi esastır.
  • İhracat bedellerinin en az %80’i bir bankaya satılır ve ihracat bedellerini alan bankaca DAB düzenlenir. 180 günlük süre içerisinde kalınması şartıyla ihracat bedeli dövizlerin yurda getiriliş tarihinden sonraki bir tarihte bankaya satılması mümkündür.
  • 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in yayımı tarihinden önce (04 Eylül 2018) fiili ihracatı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller bu Tebliğ hükümleri kapsamında yer almamaktadır.
  • İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bedellerin yurda getirilme süresi vade bitiminden itibaren 90 günü geçemez. Öngörülen vadenin tespiti için ihracatçının yazılı beyanıyla birlikte vade içeren sözleşmenin ya da vadeyi tevsik niteliğini haiz proforma fatura veya poliçenin aracı bankaya ibrazı zorunludur.
  • İhracat bedelinin satış tarihi DAB’ ın düzenlendiği tarihtir.
  • Serbest bölgelere yapılan ihracat işlemleri 2018/32/48 sayılı Tebliğ hükümleri kapsamındadır.
  • İran ve Suriye’ye yapılan ihracat işlemleri bu Tebliğin uygulama kapsamına girmemektedir.

İhracat bedellerinin tahsil şekilleri

  • GB’ nin 28 inci hanesine tahsil işleminde kullanılan ödeme şekli yazılır. Birden fazla ödeme şeklinin kullanılması durumunda kullanılan diğer ödeme şekilleri GB’ nin açıklama kısmına yazılacaktır.
  • İhracat bedellerinin beyan edilen Türk parası veya döviz üzerinden yurda getirilmesi esas olup, bedelin beyan edilenden farklı bir döviz üzerinden getirilmesi mümkündür.
  • Türk parası üzerinden yapılan ihracat karşılığında yurda döviz getirilmesi mümkündür.
  • İhracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde gümrük idarelerine beyan edilmesi zorunludur.

Peşin dövizle yapılan ödemede

  • İhracat bedellerinin en az %80’i fiili ihraç tarihinden itibaren en geç 180 gün içerisinde bir bankaya satılıp ihracat bedellerini alan bankaca DAB düzenlenecektir.
  • İhracat karşılığında gelen peşin bedeller ihracatçı veya yurt dışında yerleşik kişiler adına açılan DTH’ lere alınabilir ve bu hesaptan istenilen tutarda alışı yapılabilir. DTH’ ye alınan söz konusu dövizlerin ihracat hesabının kapatılmasında kullanılabilmesi için mutlaka DAB düzenlenmesi gerekir. Düzenlenecek DAB üzerinde bedelin peşin ihracat bedeli olduğu belirtilir.
  • Peşin bedel karşılığı ihracatın 24 ay içerisinde yapılması zorunludur.
  • Peşin döviz karşılığında 24 ay içerisinde ihracat yapılmaması veya bu süre içerisinde peşin döviz tutarının tamamının tek seferde iade edilmemesi durumunda bu tutar kambiyo mevzuatı açısından prefinansman kredisi hükümlerine tabidir. Peşin bedelin iadesine ilişkin KKDF mevzuatı hükümleri saklıdır.
  • DAB’ ın düzenlendiği veya bedelin döviz tevdiat hesabına transfer edildiği tarihten itibaren peşin bedelin kullanım süresi içinde kısmen veya tamamen sadece bir firmaya devir yapılabilir. Kısmi devir yapılan işlemlerde aynı firmaya bilahare devir yapılması mümkündür.

Özelliği olan ihracat

  • Yurt dışına müteahhit firmalarca yapılacak ihracatın bedelinin 365 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.
  • Konsinye yoluyla yapılacak ihracatta bedellerin kesin satışı müteakip; uluslararası fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen malların bedellerinin ise gönderildikleri fuar, sergi veya haftanın bitimini müteakip 180 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.
  • Geçici ihraç edilen malların verilen süre veya ek süre içinde yurda getirilmemesi veya bu süreler içerisinde satılması halinde satış bedelinin süre bitiminden veya kesin satış tarihinden itibaren 90 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.

Türk Lirası ihracat

  • Peşin bedel ve alıcı firma prefinansmanı dışında ihracat bedelinin Türk Lirası olarak tahsil edilebilmesi için satış sözleşmesi, akreditif mektubu veya banka garanti mektubunda bedelin Türk Lirası olarak tahsi edileceğinin beyan edilmiş olması veya alıcıya gönderilecek faturanın Türk Lirası olarak düzenlenmiş ya da Gümrük Beyannamesinin 22 nci hanesinde Türk Lirası olarak beyan edilmiş olması gerekir.
  • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yapılan ihracatta, ihracat bedelinin döviz olarak gösterilmiş olsa dahi Türk Lirası tahsil edilebilir.
  • Türk Lirası olarak tahsil edileceği beyan edilen ihracat bedelinin kısmen veya tamamen döviz olarak tahsili halinde GB’ nin 22 nci hanesinde kayıtlı Türk Lirası tutarı DAB tarihindeki Merkez Bankası döviz alış kurundan tahsil edilecek döviz cinsine çevrilir.

İhracat bedellerinin transferi

  • GB’de kayıtlı alıcı firma veya bu firma dışındaki gerçek veya tüzel kişiler tarafından yurt dışından havale olarak gönderilen dövizin, herhangi bir referans veya fatura numarasıyla irtibatlandırılmış olup olmadığına bakılmaksızın ihracatçının beyan edeceği GB konusu ihracatın bedeli olarak alışının yapılması mümkündür. Ancak, serbest bölgelerdeki bankalar aracılığıyla yapılan havalelere istinaden döviz alışı, sadece GB’de alıcının bulunduğu ve malın gideceği yer olarak serbest bölgenin gösterilmesi halinde yapılabilir. Serbest bölgeler dışındaki başka ülkelere yapılan ihracat bedelinin serbest bölgeden gönderilen havaleye istinaden alışı yapılamaz.

İhracat hesabının kapatılması

  • İhracat bedeli dövizlerin (avans dahil) fiili ihraç tarihinden itibaren yurda getirilerek en az %80’inin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde bir bankaya satılması halinde ihracat hesabı aracı banka nezdinde kapatılır.
  • Peşin ödeme ve başka bir ödeme şeklinin peşin ödeme ile birlikte beyan edildiği durumlarda, peşin bedel dahil ihracat bedelinin en az %80’ lik kısmının fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde tahsil edilmesi halinde ihracat hesabı kapatılır.
  • İhracat bedeli alışının, tahsil süresi dışında ancak 5 iş günlük ihbar süresi içinde yapılması halinde ihracat hesabı, ihracatçının bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilmeksizin kapatılır. İhracat bedeli alışının ihbardan sonra yapıldığı işlemlerde ihracat hesabının kapatılmasına ilişkin talepler doğrudan ihracatçının bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne yapılır.

İhracat hesabının kapatılacağı aracı banka

  • İhracat hesabı, peşin ödeme ya da GB’de peşin ödeme ile diğer ödeme şekillerinin birlikte beyan edildiği işlemlerde, peşin bedel alışını yapan, bunun dışındaki işlemlerde ise ihracatçı tarafından GB’ nin 28 inci hanesinde beyan edilen veya ihracatçı tarafından ihracat hesabının kapatılması işlemlerini gerçekleştirmek üzere GB ibraz edilerek anlaşma sağlanan aracı banka nezdinde kapatılır. İhracat bedelinin fiili ihraçtan sonra tahsil edildiği ödeme şekillerinde, ihracat bedeli aracı bankadan farklı bir bankaya gönderilmiş ise bedel alışını yapan banka, düzenlendiği DAB ile ibraz edilmesi halinde GB’ nin bir fotokopisini ihracat hesabını kapatacak olan bankaya gönderir.
  • İhracatçı tarafından ihracat hesabının kapatılması işlemlerini gerçekleştirmek üzere GB ibraz edilerek anlaşma sağlanan bankanın GB’ nin 28 inci hanesinde beyan edilen bankadan farklı olması durumunda, belirlenen aracı bankanın GB’ nin 28 inci hanesinde beyan edilen bankaya yazılı olarak bildirimde bulunması zorunludur.

İhracat hesabının kapatılmasında ibrazı zorunlu belgeler

  • İhracat hesabının kapatılabilmesi için GB örneği, ilgili DAB ve DSB’ ler satış faturası ile indirim ve mahsup konusu belgelerin aracı bankaya ibrazı zorunludur.

Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerine bildirim

  • İhracat hesabının, e süreler de dahil olmak üzere, süresi içerisinde kapatılamaması halinde açık hesap tutarı aracı bankaca 5 iş günü içinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir. Söz konusu yazıda ilgili ihracat bedelinin ne kadarının yurda getirildiği ve ne kadarının DAB’ a bağlandığı ayrıntılı olarak yazılır.
  • İhracat bedelinin faktöring şirketlerince yurt içi kaynaklardan ödendiği faktöring işlemlerinde ise kapatılmayan ihracat hesaplarıyla ilgili olarak sadece faktöring şirketleri ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir.
  • Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince ihracat hesabının kapatılması için ilgililere ihbardan itibaren 10 iş günü içinde 90 gün süreli ihtarname gönderilir. İhracatçılarca bu ihtar süresi içinde ihracat hesabının kapatılması veya mücbir sebep halinin ya da haklı durumun ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne belgelenmesi gerekir.

90 günlük ihtar süresi sonunda kapatılmayanlar için Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince Cumhuriyet Savcılıklarına 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun uyarınca yasal işlem başlatılmasını teminen bildirimde bulunulur ve Bakanlığa ihbara ilişkin bilgi verilir.