202211.02
0

AR-GE İNDİRİMİ VE TEKNOPARK KAZANÇ İSTİSNASINDAN GİRİŞİM SERMAYESİ FONU AYRILMASI

26.10.2022

RASİM SEZER

S.M. MALİ MÜŞAVİR

 

YASAL DAYANAK:

Uygulama, 03.02.2021 tarih ve 31384 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren, 7263 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun neticesinde;

4691 sayılı “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu” ve 5746 sayılı “Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun” düzenlemeleri çerçevesinde yapılan değişiklikler ile getirildi.

Buna göre 1.1.2022 tarihinden itibaren;

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde elde edilen yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilen istisna kazançları, yıllık beyannamelerinde 1.000.000,- TL ve üzerinde olan “Gelir Ve Kurumlar Vergisi” mükellefleri tarafından, bu tutarın         % 2 ‘ si ( Yüzde ikisi ) pasifte geçici bir hesaba aktarılır.

Yine ayni şekilde, 1.1.2022 tarihinden itibaren;

5746 Sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamaları nedeniyle yıllık beyanname üzerinde yararlanılan indirim tutarı 1.000.000,- TL ve üzerinde olan kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın % 2 ‘ si ( Yüzde ikisi ) pasifte geçici bir hesaba aktarılır.

Geçici hesaba aktarılan bu tutarın, hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar, Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş Girişim Sermayesi Yatırım Fonu paylarının satın alınması veya Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları ya da 4691 sayılı Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır.

VERGİ AVANTAJI:

Bu kapsamda, Girişim Sermayesi Yatırım Fonu paylarını satın alan veya Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları’ na yatırım yapan mükelleflerin, bu kurumların fon paylarından ve hisse senetlerinden elde ettikleri kazançları istisna kapsamında olacaktır. Bu fon veya iştiraklerin Vergi Usul Kanunu’nun 279. maddesi kapsamında değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançları kurumlar vergisinden müstesnadır.

Fona aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık olarak 20.000.000,- (Yirmi Milyon) TL ile sınırlıdır ve 4 yıl boyunca işletmeden çekilmemelidir.


BEYANNAMEDE ZARAR OLMASI DURUMU:

Teknoloji geliştirme bölgelerinden elde edilen istisna kazançlar, zarar olsa dahi indirilir. Bu durumda ilk olarak 2022 yılındaki beyannamede istisna edilecek kazançla ilgili olarak yine 2022 yılında fon hesabına alma işlemi gerçekleştirilmelidir.

Ar-Ge indirimi ise kazancın bulunması halinde uygulanır. Kazanç yetersizliği nedeniyle yararlanılmayan tutarlar sonraki yıllara devreder. Kazancın bulunmaması nedeniyle Ar-Ge indiriminden yararlanamayan işletmeler bu yıl için fon ayırmak zorunda değildir.

Hesaplanan tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması, Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları ya da 4691 sayılı Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır.


Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden indirim konusu yapılan tutarın yüzde yirmisi, ilgili yılda yararlanılan Ar-Ge indirimine konu edilemez.


Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi zıyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.


GEÇİCİ HESABA AKTARILAN FON’UN DEĞERLENDİRİLMESİ:


Aktarılması gereken tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar;

  1. Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması,
  2. Girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına iştirak,
  3. Veyahut 4691 Sayılı Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere iştirak,

Seçeneklerinden biriyle değerlendirilmesi şarttır.

Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının yüzde yirmisi, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemez.

10.02.2022 tarihinde yayımlanan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin Girişim Sermayesi uygulamalarını düzenleyen 35/C Maddesinde ve ilgili gerekçesinde bu zorunluluğun,

4691 Sayılı Kanun açısından, 1.1.2021-31.12.2021 vergilendirme dönemi için yapılan yıllık Gelir Ve Kurumlar Vergisi beyannamesinde beyan edilen 4691 Sayılı Kanun’un geçici 2. maddesi kapsamında istisna edilen kazançları kapsadığı anlaşılmaktadır.

5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile ilgili bir yönetmeliğin yayımlanmamıştır. Bununla beraber, “Ar-Ge ve Tasarım Merkezi” olan firmalar ile “Kurum Onaylı Ar-Ge” projesi yürüten firmalar açısından da, bu düzenlemelerin 2021 yılı için geçerli olduğunu söylenebilir.


KAYIT SİSTEMİ:

Yılsonuna kadar;

“Girişim Sermayesi’ ne” yönlendirilecek bu tutarın ilgili Fon’ a /Kuruma ödenmesi durumunda, sermaye katılım oranına göre ilgili hesabının oluşturulması gerekmektedir. (İştirakler / Bağlı Ortaklar)


Fon Ayrılması.

——————————————-  01.10.2022  ————————————-

570 GEÇMİŞ YILLAR KARI             xx.xxx

                          549   5746/4691 SAYILI KANUN İLE AYRILAN FON           xx.xxx

———————————————————————————————–

  • Şirket, fonun ayrıldığı yılın sonuna kadar girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına yatırım yaptığı takdirde aşağıdaki kayıt yapılacaktır.

——————————————– 31.12.2022   ——————————–

242    İŞTİRAKLER                       xx.xxx

102 BANKALAR                                                             xx.xxx

———————————————————————————————-


SONUÇ:

Getirilen bu uygulama ile,

Zorunlu bir uygulama olması ve yaptırımları bir yana, ortaklara dağıtılabilir kar’ın azalması söz konusu olsa bile, bu fonların getirilerine ve değerleme sonucu oluşan değer artışlarına sağlanan vergi avantajları açısından değerlendirilmesi gerekir.

Ancak, ayrılan Fonun amacı dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmemesi, işletmeden çekilmemesi, ortaklara dağıtılmaması ve dar mükelleflerce ana merkeze aktarılmaması gerekliliği unutulmamalıdır.


KAYNAKLAR:

1-Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Kanun No. 7263  Madde. Kabul Tarihi: 28.1.2021. Yayın Tarihi: 3.2.2021. R.G. No:31384.


(7263-Madde 6: Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır. Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının yüzde yirmisi, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemez. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.)

(7263-Madde 19: Girişim sermayesi desteği: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden teknoloji, teknolojik üretim ve yenilik faaliyetlerini desteklemek amacıyla girişim sermayesi fonlarına destek bütçesi aktarılabilir. Girişim sermayesi desteği kapsamında kaynakların aktarıldığı girişim sermayesi fonlarından ya da bu fonların yatırım yaptığı fonların yatırımlarından yararlanan şirketlere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmayan kısmı 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın ve 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır. Bu kapsamda yapılacak indirim tutarı yıllık 1.000.000 Türk lirasını aşamaz. Bu oranları ve parasal sınırı yarısına kadar indirmeye veya dört katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından girişim sermayesi yoluyla destek almış firmalara sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az dört yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da geri alınması halinde 4 üncü maddenin dördüncü fıkrası hükümleri uygulanır.) 

2-Resmi Gazete Yayın Tarihi: 10.02.2022. R.G. No:31746. “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.”


(MADDE 35/C (1) 1.1.2022 tarihinden itibaren verilecek yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde Kanunun geçici 2 nci maddesi kapsamında istisna edilen kazançları tutarı 1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın yüzde ikisi pasifte geçici bir hesaba aktarılır. Bu fıkra kapsamında aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20.000.000 Türk lirası ile sınırlıdır. Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır. Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının yüzde yirmisi, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemez. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir. Cumhurbaşkanı bu fıkrada yer alan tutar ve oranları birlikte ya da ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, beş katına kadar artırmaya yetkilidir.)